Zagrzeb, stolica i największe miasto Chorwacji, to miejsce pełne historii, kultury i niezwykłych atrakcji. Otoczone przez malownicze góry Medvednica i rzekę Sawę, miasto oferuje zarówno tradycyjne, jak i nowoczesne atrakcje dla turystów. W tym artykule przyjrzymy się najważniejszym zabytkom, atrakcjom oraz ciekawostkom związanym z tym uroczym miastem.
Spis Treści
1. Historia Zagrzebia
Początki Zagrzebia sięgają czasów rzymskich, jednak jego rozwój jako znaczącego miasta nastąpił w średniowieczu. W 1242 r. król Bela IV przyznał miastu status wolnego królewskiego miasta, a w XVII wieku Zagrzeb stał się siedzibą biskupstwa. W 1850 r. dwa odrębne miasta, Kaptol (kościelne) i Gradec (świeckie), połączyły się, tworząc dzisiejsze Zagrzeb.
W 1991 r., w wyniku rozpadu Jugosławii, Chorwacja ogłosiła niepodległość, a Zagrzeb został jej stolicą. Od tego czasu miasto intensywnie się rozwijało, zyskując na znaczeniu jako centrum polityczne, gospodarcze i kulturalne kraju.
2. Główne zabytki i atrakcje
2.1 Stare Miasto (Gornji Grad)
Gornji Grad, zwany również Górnym Miastem, jest najstarszą częścią Zagrzebia i doskonałym miejscem na rozpoczęcie zwiedzania. Znajdują się tu liczne zabytki, takie jak:
- Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny: Gotycka katedra z wieżami o wysokości 108 metrów, które dominują nad panoramą miasta. W katedrze znajduje się również grobowiec kardynała Alojzija Stepinaca, ważnej postaci w historii Chorwacji.
- Kościół św. Marka: Charakterystyczny kościół z kolorowym dachem, na którym umieszczone są herby Królestwa Chorwacji, Dalmacji, Slawonii oraz miasta Zagrzeb. W środku znajduje się piękna rzeźba Ukrzyżowania, a na zewnątrz – renesansowy portal z wizerunkiem św. Marka.
- Brama Kamienna (Kamenita vrata): Jedyne zachowane fragmenty średniowiecznych murów obronnych, które otaczały Gornji Grad. Przez Bramę prowadzi droga do Dolnego Miasta. Wewnątrz znajduje się kaplica z cudownym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem, otaczana przez liczne wota.
- Parlament Chorwacji (Sabor): Siedziba chorwackiego parlamentu, gdzie odbywają się posiedzenia polityków i ważne uroczystości. Budynek znajduje się na placu św. Marka, naprzeciw kościoła.
- Wieża Lotrščak: XII-wieczna wieża, z której codziennie o godzinie 12 strzela armata. Wieża oferuje również piękne widoki na miasto.
2.2 Dolny Grad (Donji Grad)
Donji Grad, czyli Dolne Miasto, to nowsza część Zagrzebia, gdzie koncentruje się większość atrakcji kulturalnych, takich jak:
- Plac Jelačića (Trg bana Josipa Jelačića): Główny plac miasta, z pomnikiem bana Josipa Jelačicia. Wokół placu znajdują się liczne kawiarnie, restauracje i sklepy.
- Teatr Narodowy (Hrvatsko narodno kazalište): Imponujący budynek z 1895 roku, gdzie odbywają się spektakle teatralne, operowe i baletowe. Przed teatrem znajduje się rzeźba „Stojąca kobieta” – pozłacana fontanna autorstwa Ivana Meštrovića.
- Zielony Półksiężyc (Zelena potkova): Seria parków i placów tworzących zieloną przestrzeń publiczną w Dolnym Mieście, otaczających liczne zabytki, takie jak Pałac Archeologiczny czy Muzeum Sztuk Pięknych.
2.3 Maksimir Park
Maksimir Park to największy i najstarszy park miejski w Zagrzebie, założony w 1787 roku. Obejmuje powierzchnię 316 hektarów i oferuje liczne alejki spacerowe, stawy oraz przestrzeń do piknikowania. Na terenie parku znajduje się również Zagrzebski Ogród Zoologiczny, który jest domem dla ponad 200 gatunków zwierząt z całego świata.
2.4 Muzea i galerie
Zagrzeb może poszczycić się bogatą ofertą muzeów i galerii sztuki. Do najważniejszych należą:
- Muzeum Sztuk Pięknych (Muzej za umjetnost i obrt): Prezentuje bogate kolekcje sztuki chorwackiej i europejskiej, począwszy od średniowiecza aż po współczesność.
- Muzeum Sztuki Współczesnej (Muzej suvremene umjetnosti): Dom dla najważniejszych dzieł chorwackiej sztuki współczesnej, a także międzynarodowych wystaw czasowych.
- Muzeum Iluzji (Muzej iluzija): Interaktywne muzeum, które zachęca do eksploracji zjawisk związanych z percepcją, umysłem i zmysłami.
- Muzeum Chorwackiego Narodowego Wzniesienia (Muzej hrvatskog ustanka): Dokumentujące historię walki Chorwacji o niepodległość, od czasów habsburskich po współczesność.
- Muzeum Złamanego Serca (Muzej prekinutih veza): Oryginalne muzeum, które prezentuje przedmioty pozostawione po zakończonych związkach, opatrzone opisami ich znaczenia.
3. Ciekawostki
- Zagrzeb jest jednym z nielicznych miast na świecie, które mają własne „słoneczne systemy”. Na dachu jednego z budynków Dolnego Miasta znajduje się model Słońca o średnicy 2 metrów, a rozsiane po mieście modele planet układu słonecznego są umieszczone w skali 1:680 000 000.
- W Zagrzebie znajduje się jeden z najmniejszych fontann na świecie, o nazwie „Crvljak” (Kijanka), która ma zaledwie 20 cm wysokości.
- Tunele Grič, ukryte pod Gornji Grad, zostały wybudowane w czasie II wojny światowej jako schrony przed bombardowaniami. Obecnie są udostępnione do zwiedzania oraz wykorzystywane jako miejsce na wystawy i imprezy kulturalne.
4. Wydarzenia i festiwale
Zagrzeb jest gospodarzem licznych wydarzeń kulturalnych, sportowych i artystycznych przez cały rok. Oto niektóre z nich:
- ZagrebDox: Międzynarodowy Festiwal Filmów Dokumentalnych, który odbywa się co roku na przełomie lutego i marca. Prezentuje filmy z całego świata, poruszające ważne tematy społeczne i polityczne.
- Animafest Zagreb: Festiwal filmów animowanych, organizowany co roku na początku czerwca. Jest jednym z najstarszych i najważniejszych festiwali tego rodzaju na świecie.
- INmusic Festival: Największy festiwal muzyczny w Chorwacji, który odbywa się co roku w czerwcu. Prezentuje szeroki wachlarz gatunków muzycznych, przyciągając międzynarodowe gwiazdy i lokalnych artystów.
- Zagreb International Folklore Festival: Festiwal folklorystyczny, odbywający się co roku w lipcu. Prezentuje tradycyjne tańce, muzykę i stroje z różnych regionów Chorwacji i innych krajów.
- Advent u Zagrebu: Przedświąteczne wydarzenie, które obejmuje jarmark bożonarodzeniowy, koncerty, wystawy i warsztaty. Odbywa się w grudniu i przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.
5. Gastronomia i życie nocne
Kuchnia chorwacka to połączenie smaków śródziemnomorskich i bałkańskich. W Zagrzebie warto spróbować takich potraw jak „štrukli” (nadziewane ciasto), „pasticada” (duszone mięso w sosie winnym) czy „kremšnita” (deser z kremem i bitej śmietany). Miasto oferuje liczne restauracje, bary i kawiarnie, gdzie można spróbować lokalnych przysmaków.
Zagrzeb słynie również z tętniącego życia nocnego, oferując wiele barów, pubów i klubów. Wiele z nich znajduje się na ulicy Tkalčićeva, która jest głównym centrum rozrywki w mieście.
6. Wskazówki dla podróżnych
- Walutą w Chorwacji jest kuna chorwacka (HRK). Większość miejsc akceptuje płatności kartą, ale warto mieć ze sobą trochę gotówki.
- Chorwacja jest członkiem Unii Europejskiej, ale nie należy do strefy Schengen. Przed podróżą sprawdź aktualne informacje dotyczące wiz i przepisów granicznych.
- Zagrzeb ma łagodny klimat kontynentalny, z ciepłymi i suchymi latami oraz chłodnymi, wilgotnymi zimami. Najlepszym czasem na odwiedzenie miasta są miesiące wiosenne i jesienne, gdy temperatury są umiarkowane, a tłumy turystów mniejsze.
- Miasto jest dobrze skomunikowane za pomocą sieci tramwajów, autobusów i pociągów podmiejskich. Bilety można kupić w kioskach, automatach biletowych oraz bezpośrednio u kierowcy (za dodatkową opłatą). Warto rozważyć zakup karty „Zagreb Card”, która oferuje bezpłatne przejazdy komunikacją miejską oraz zniżki w muzeach, restauracjach i innych atrakcjach.
- Chociaż językiem urzędowym w Chorwacji jest chorwacki, wiele osób mówi po angielsku, zwłaszcza w miejscach turystycznych. Znajomość kilku podstawowych słów i zwrotów w języku chorwackim z pewnością będzie mile widziana przez mieszkańców.
- Zagrzeb jest generalnie bezpiecznym miastem, ale, jak wszędzie, warto zachować podstawowe środki ostrożności. Unikaj noszenia na widoku drogocennych przedmiotów i zwracaj uwagę na swoje rzeczy w miejscach publicznych.
- Chorwacja stosuje standardowe gniazdka elektryczne typu C i F, takie same jak w większości krajów europejskich. Napięcie sieciowe wynosi 230V.
Wizyta w Zagrzebie to wyjątkowe doświadczenie, które pozwoli odkryć bogatą historię, kulturę i tradycje Chorwacji. Z malowniczymi uliczkami, imponującymi zabytkami i gościnnymi mieszkańcami, stolica Chorwacji na pewno pozostanie w pamięci każdego podróżnika.
